Τι είδους συναίσθημα είναι ο θυμός; Ο θυμός είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα και φυσικά ανεπιθύμητο.
Πως αισθανόμαστε τον θυμό; Τον θυμό τον αισθανόμαστε με όλο μας το σώμα, σε αντίθεση με άλλες αισθήσεις που τις αισθανόμαστε μόνο με ένα όργανο μας (π.χ. την αίσθηση του γεύσης την αισθανόμαστε με την γλώσσα μας, την αίσθηση της ακοής την αισθανόμαστε με το αυτί κλπ).
Σε τι κατάσταση βρίσκεται το σώμα μας όταν είμαστε θυμωμένοι; Το σώμα μας όταν θυμωμένοι είναι σφιγμένο – σε ένταση, όπως ακριβώς συμβαίνει όταν αισθανόμαστε οποιοδήποτε δυσάρεστο συναίσθημα (ειδική συζήτηση γίνεται μόνο για το συναίσθημα του έρωτα).
Πως λέει το σώμα μας σε κάποιον ότι είναι θυμωμένο με κάποιον; Όταν είμαστε θυμωμένοι με κάποιον θέλουμε να του επιτεθούμε (κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά).
Πότε αισθανόμαστε τον θυμό; Τον θυμό είναι φυσιολογικό να τον αισθανόμαστε όταν κάποιος μας επιτίθεται κυριολεκτικά γιατί τότε ο θυμός μας δίνει την δύναμη να αμυνθούμε - αυτοπροστατευτούμε.
Γιατί αισθανόμαστε θυμό και όταν δεν μας επιτίθενται; Όταν κάτι δεν το καταλαβαίνουμε ή το παρανοούμε, τότε (εσφαλμένα) πιστεύουμε ότι κάποιος θέλει το κακό μας και βάζουμε άδικα τον εαυτό μας σε κατάσταση άμυνας οπότε μετά ο θυμός εμφανίζεται αυτόματα.
Μπορούμε να είμαστε συνέχεια θυμωμένοι; Όχι, γιατί το σώμα μας θα είναι μόνιμα σφιγμένο και άρα πάντα κουρασμένο και εξαντλημένο και μοιραία κάποια στιγμή θα καταρρεύσει.
Γιατί λαμβάνουμε λάθος αποφάσεις όταν είμαστε συχνά θυμωμένοι; Γιατί τότε το σώμα μας δεν αναπνέει σωστά επειδή είναι μόνιμα σφιγμένο. Το αποτέλεσμα της κακής αναπνοής είναι να οξυγονώνεται σωστά μόνο το πρωτόγονο τμήμα του εγκεφάλου μας (αυτό δηλαδή που ευθύνεται για το θυμό) ενώ ο υπόλοιπος εγκέφαλος υπολειτουργεί, οπότε είναι φύσει αδύνατο να λάβουμε σωστή απόφαση αν ο ολόκληρος ο εγκέφαλος μας δεν λειτουργεί στο σύνολο του. Άλλωστε η λέξη πνεύμα προέρχεται από το ρήμα πνέω όπως και η λέξη αναπνοή που δείχνει ξεκάθαρα ότι η καλή αναπνοή και η πνευματική διαύγεια είναι άμεσα σχετιζόμενες.
Γιατί είμαστε τόσο συχνά θυμωμένοι αφού σπάνια μας επιτίθεται κάποιος κυριολεκτικά; Επειδή ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που εκφράζεται εύκολα εξαιτίας του γεγονότος ότι δημιουργείται από το πρωτόγονο μέρος του εγκεφάλου μας το οποίο δεν απαιτεί ιδιαίτερες πληροφορίες για να ενεργοποιηθεί - εκφραστεί. Αντιθέτως, όλα τα υπόλοιπα δυσάρεστα συναισθήματα απαιτούν πιο πολλές πληροφορίες και νοητική επεξεργασία για να εκφραστούν ορθά - πλήρως και είναι συνεπώς δυσκολότερο να εκδηλωθούν.
Γιατί δεν διαχειριζόμαστε ορθά τον θυμό μας; Γιατί όταν ήμασταν παιδιά θυμώναμε συχνά εξαιτίας της άγνοιας μας και ταυτόχρονα δεν μας εξηγούσε κάποιος συστηματικά - αναλυτικά ότι είναι λογικό να αισθανόμαστε διάφορα αρνητικά συναισθήματα (πχ λύπη, πικρία, απογοήτευση κλπ) όταν κάτι δεν γινόταν όπως θα θέλαμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα μας συμβεί αναγκαστικά κάτι κακό.
Πως μπορούμε να διαχειριστούμε ορθότερα τον αναίτιο θυμό; Απαντώντας πρωτίστως στο ερώτημα «όντως μου επιτίθεται κάποιος;». Όταν αυτό γίνει συνειδητό τότε θα έχει γίνει το πρώτο καθοριστικό βήμα. Το επόμενο βήμα είναι να απαντήσουμε στο ερώτημα «τι δυσάρεστο θα συμβεί αν τα πράγματα πάρουν την κατεύθυνση που δεν επιθυμώ;». Το τελικό βήμα είναι να ρωτήσω τον εαυτό μου «τι συναίσθημα θα έχω όταν τελικά συμβεί αυτό που δεν επιθυμώ;». Έχοντας ακολουθήσει αυτά τα βήματα τότε θα αποκαλυφθεί το συναίσθημα που κρύβεται πίσω από το θυμό μου. Όταν μας αποκαλυφθεί το συναίσθημα που κρύβεται πίσω από τον θυμό τότε θα μπορούμε και να το εκφράσουμε (τόσο λεκτικά, όσο και με την γλώσσα του σώματος), δίνοντας τόσο στον εαυτό μας όσο και στους απέναντι την δυνατότητα να κατανοήσουν ορθά το ζήτημα και να δώσουν την καταλληλότερη λύση.
Υπάρχει περίπτωση να μην αισθανθούμε θυμό όταν μας επιτίθενται; Αν έχουμε (δικαίως ή αδίκως) την αίσθηση ότι δεν μπορούμε να αμυνθούμε αποτελεσματικά στην επίθεση που δεχόμαστε τότε αισθανόμαστε φόβο και το βάζουμε στα πόδια. Με άλλα λόγια ο φόβος είναι η εναλλακτική του θυμού ή ισοδύναμα είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος που ονομάζεται συναίσθημα σε καταστάσεις φυσικού κινδύνου.
Ποιος μπορεί να σε βοηθήσει να διαχειριστείς τον θυμό και τον φόβο; Η σύγχρονη λύση είναι ο ψυχοθεραπευτής, γιατί αυτός είναι ο επιστήμονας που ασχολείται με τις σχέσεις των ανθρώπων και τα συναισθήματα που δημιουργούνται από αυτές. Η κλασική λύση είναι οι άνθρωποι του θεάτρου, του χορού και γενικότερα οι άνθρωποι της τέχνης, γιατί η τέχνη ασχολείται με τα συναισθήματα και το πως αυτά μπορούν να εκφραστούν με ή χωρίς λέξεις.
