Πολλοί από τους ανθρώπους που κάνουν ψυχοθεραπεία κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους παρατηρούν πολλές και σημαντικές αλλαγές στον εαυτό τους. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι με τη συνδρομή της ψυχοθεραπείας αντιλαμβάνονται διαφορετικά τα πράματα ή/και ότι διαχειρίζονται διαφορετικά τις καταστάσεις που τους αφορούν. Επί της ουσίας, βέβαια, αυτό που συμβαίνει είναι ότι στη διάρκεια της ψυχοθεραπείας αποκτούμε επίγνωση των συναισθημάτων μας και είναι κυρίως αυτή η επίγνωση που μας ωθεί - οδηγεί στις εκάστοτε αλλαγές. Εκ πρώτης όψεως δεν υπάρχει κάτι το ανησυχητικό σε αυτή τη διαδικασία επίγνωσης με εξαίρεση το γεγονός ότι προκαλεί αλλαγές στον θεραπευόμενο. Ομολογουμένως, δε, οι αλλαγές προκαλούν αντιδράσεις που συχνά είναι ιδιαίτερα έντονες, ειδικά όταν η αλλαγή αφορά στις σχέσεις των ανθρώπων. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι άνθρωποι που αναγνωρίζουν ότι χρειάζονται ψυχοθεραπεία συχνά να μην ξεκινάνε τη διαδικασία θεωρώντας ότι η ψυχοθεραπεία αργά ή γρήγορα θα διαλύσει τον γάμο τους ή/και κάποια άλλη σοβαρή σχέση τους.
Το να προσπαθείς να προστατέψεις το γάμο σου είναι ένας απολύτως ευσεβής και θεμιτός στόχος δεδομένου ότι αποδεικνύεται ιστορικά πως η οικογένεια είναι ένα από τα θεμέλια των κοινωνιών μέσα στις οποίες ζούμε. Ταυτόχρονα, όμως, συνιστά σοβαρή παρανόηση το να πιστεύουμε ότι η ψυχοθεραπεία έχει ως άμεσο ή έμμεσο σκοπό το "ξεκαθάρισμα" των σχέσεων μας και άρα ενδεχομένως τη διάλυση κάποιων σχέσεων μας. Όπως προείπαμε αυτό που επί της ουσίας συμβαίνει στη διάρκεια της ψυχοθεραπείας είναι ότι προσπαθούμε να αποκτήσουμε επίγνωση των συναισθημάτων μας και να συνειδητοποιήσουμε πως αυτά καθορίζουν ουσιαστικά τη συμπεριφορά μας, δηλαδή τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Το πρώτο αποτέλεσμα αυτής της συνειδητοποίησης είναι η ουσιαστική μείωση του θυμού μας. Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι γιατί στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ο θυμός είναι η παραμόρφωση κάποιου άλλου συναισθήματος (είτε ευχάριστου, είτε δυσάρεστου) που δεν έχουμε καταφέρει να βιώσουμε ή να εκφράσουμε.
Όταν με τη συνδρομή της ψυχοθεραπείας καταφέρνουμε να βιώσουμε ή/και να εκφράσουμε τα πραγματικά μας συναισθήματα, μας δίνεται αυτόματα η δυνατότητα να αλληλεπιδρούμε με τους άλλους ανθρώπους πιο ουσιαστικά και πιο αληθινά, επειδή ακριβώς εμείς οι ίδιοι έχουμε καταφέρει να αντιληφθούμε πιο ουσιαστικά και πιο αληθινά τους εαυτούς μας. Επιπλέον, η ικανότητα μας να αναγνωρίζουμε τα προσωπικά μας συναισθήματα μας δίνει τη δυνατότητα να αναγνωρίζουμε αποτελεσματικότερα και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων και ειδικά των πιο κοντινών μας. Ένας από τους λόγους εξαιτίας του οποίου συμβαίνει αυτό είναι γιατί εν γένει οι άνθρωποι με τους οποίους έχουμε επιλέξει να κάνουμε παρέα είναι αυτοί που έχουν συναισθηματικό κόσμο συμβατό με τον δικό μας ("αν δεν ταιριάζανε, δε θα συμπεθεριάζανε" λέει ο θυμόσοφος λαός). Ταυτόχρονα, είμαστε σε θέση να συγκρίνουμε τον εαυτό μας στο παρελθόν και στο παρόν και να συνειδητοποιήσουμε ότι όλα όσα μας κρατούσανε πίσω στη ζωή μας σχετίζονται κυρίως με τα ανέκφραστα συναισθήματα μας και η έκφραση των συναισθημάτων μας είναι προσωπική μας υπόθεση και όχι του απέναντι μας. Το αποτέλεσμα αυτής της συνειδητοποίησης είναι να αναλαμβάνουμε την ευθύνη μας σε πιο συστηματική βάση και να μην κατηγορούμε τους άλλους και άρα αυτόματα γινόμαστε πιο φιλικοί και πιο δεκτικοί απέναντι στους άλλους. Επιπλέον, όταν καταφέρνουμε να εκφράσουμε τον συναισθηματικό μας κόσμο, συνειδητοποιούμε ταυτόχρονα ότι συχνά οι λόγοι που μας κρατούσανε πίσω ήταν συνήθως αρκετά παιδικοί και ως εκ τούτου αστείοι από την πλευρά ενός ενήλικα. Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα να συνειδητοποιούμε ότι αντίστοιχοι λόγοι κρατούνε και τους απέναντι μας από το να εκφράσουν τον συναισθηματικό τους κόσμο. Έχοντας αυτό κατά νου είναι πιο εύκολο πλέον να γελάσουμε με μια επί της ουσίας παιδική συμπεριφορά και όχι να θυμώσουμε γιατί ακριβώς έχουμε τη δυνατότητα να δούμε το παιδί που κρύβεται πίσω από τον ενήλικα που έχουμε μπροστά μας και στη θέση του οποίου βρισκόμασταν εμείς μέχρι να πάρουμε την απόφαση να ξεκινήσουμε ψυχοθεραπεία.
Καταφέρνοντας, δηλαδή, μέσω της ψυχοθεραπείας να βιώσουμε ή/και να εκφράσουμε τα πραγματικά μας συναισθήματα, έχουμε πρακτικά τη δυνατότητα να δούμε τη "μεγάλη εικόνα", τόσο τη δική μας, όσο και των απέναντι μας. Δίνοντας στους εαυτούς μας αυτή τη δυνατότητα είναι πιο πιθανό να επιδιώξουμε να βελτιώσουμε τις υπάρχουσες σχέσεις μας και ειδικά τις πιο σημαντικές από αυτές και όχι να εξαφανίσουμε ή/και να ξεχάσουμε το παρελθόν μας ("δεν αφήνουμε τον γάμο, για να πάμε για πουρνάρια" λέει ο θυμόσοφος λαός). Το να αποδεχθείς τους ανθρώπους που έχεις γύρω σου όλα αυτά τα χρόνια είναι πρακτικά ισοδύναμο με το να αποδεχθείς την προσωπική σου πορεία μέχρι σήμερα. Τελικά, αυτό που πάντα αλλάζει μετά από μια πετυχημένη ψυχοθεραπευτική διαδικασία δεν είναι ο/η σύντροφός σου, αλλά εσύ που μπορείς πλέον να αναγνωρίζεις - εκφράζεις - βιώνεις τα συναισθήματα σου και ως εκ τούτου μπορείς να αναλαμβάνεις πάντα την ευθύνη των πράξεων σου. Τα ανωτέρω σίγουρα δεν ισχύουν όταν ο/η σύντροφος σου σε κακοποιεί σωματικά, αλλά σε αυτή την περίπτωση τον πρώτο λόγο έχει συνήθως η αστυνομία (ή κάποιος αντίστοιχος φορέας) και όχι η ψυχοθεραπεία.