Τροφή για σκέψη...

Μύθοι Duss

image Είναι γνωστό ότι οι πράξεις μας (καθ)οδηγούνται από τα συναισθήματα μας. Οι ενήλικοι άνθρωποι, όμως, συχνά αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ποιο είναι το συναίσθημα που τους καθοδηγεί. Ένας απλός, αλλά αρκετά αποτελεσματικός, τρόπος για να αποκτήσουμε αυτή την επαφή είναι να χρησιμοποιήσουμε τα παραμύθια. Ο λόγος που τα παραμύθια είναι τόσο αποτελεσματικά σχετίζεται με το γεγονός ότι περιέχουν πληθώρα φανταστικών ή/και σουρεαλιστικών στοιχείων που εκ των πραγμάτων μας βγάζουν έξω από στερεοτυπικές διαδικασίες ή/και αγκυλώσεις που εμποδίζουν την ανάδυση των συναισθημάτων.

Βέβαια, τα συνήθη παραμύθια έχουν προκαθορισμένη εξέλιξη με αποτέλεσμα συχνά τα συναισθήματα να αναδύονται καθοδηγούμενα. Σε ένα πρώτο επίπεδο αυτό δε συνιστά πρόβλημα, αλλά όταν το συναίσθημα που αναζητάμε είναι ιδιαίτερα δύσκολο στη διαχείριση του, τότε η καθοδήγηση αυτή λειτουργεί όπως οι στερεοτυπικές διαδικασίες που παραδοσιακά κουκουλώνουν τα συναισθήματα. Το πρόβλημα αυτό μπορούμε να το λύσουμε με τους (δέκα) μύθους της Duss, που περιλαμβάνουν μια βασική, σχεδόν υποτυπώδη, πλοκή πάνω στην οποία ο καθένας μπορεί να προσθέσει ότι θέλει ανάλογα με το συναισθηματικό του κόσμο. Με τον τρόπο αυτό αφενός αναδύεται αυθόρμητα το δύσκολο συναίσθημα και αφετέρου επενδύεται με τις λέξεις που συμπληρώνουμε στο μύθο που βοηθάνε στην ολοκλήρωση του βιώματος και άρα στον ερχομό της εσωτερικής ισορροπίας.

Ενδεικτικά, θα αναφερθούμε στο πρώτο μύθο της Duss, γνωστό και ως μύθο του πτηνού. Στο μύθο αυτό ένας μπαμπάς πουλί, μια μαμά πουλί και το μικρό παιδί πουλάκι τους, κοιμούνται στη φωλιά πάνω σε ένα κλαδί. Ξαφνικά, άνεμος δυνατός φυσάει και κουνάει το δεντρό με αποτέλεσμα η φωλιά να πέσει χάμω. Τα τρία πουλιά ξυπνάνε τρομαγμένα. Ο μπαμπάς πουλί πετάει γρήγορα σε ένα δέντρο και η μαμά πουλί ομοίως πετάει σε ένα άλλο δέντρο. Τι θα κάνει το μικρό παιδί πουλάκι που μόλις ξέρει να πετάει λίγο; (υπόδειξη : σκεφτείτε λίγο την απάντηση σας προτού διαβάσετε το υπόλοιπο άρθρο!)

Πλέον, αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να τελειώσουμε την ιστορία με τον δικό μας προσωπικό τρόπο. Κατόπιν, μπορούμε να σκεφθούμε πως αισθανόταν το πουλάκι ακριβώς πριν δράσει ή/και πως αισθάνονταν όταν αναλάμβανε δράση ή/και μετά την ολοκλήρωση της δράσης του. Το γεγονός ότι η ιστορία είναι εξόφθαλμα φανταστική μας επιτρέπει να την ολοκληρώσουμε χωρίς αναστολές και παράλληλα να παρατηρήσουμε τα συναισθήματα μας που θα είναι ηπιότερα από ότι αν πραγματικά συνέβαινε σε εμάς. Με άλλα λόγια εξοικειωνόμαστε - εκπαιδευόμαστε - προπονούμαστε στη διαχείριση ενός συναισθήματος μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον, δηλαδή το δωμάτιο μας.

Για να ολοκληρωθεί η διαδικασία, όμως, θα πρέπει με κάποιο τρόπο να συσχετίσουμε το μύθο του πτηνού με την τωρινή ζωή μας. Αυτό δεν είναι πάντα τόσο εύκολο γιατί συχνά επενδύουμε τις περιγραφές της πραγματικής μας ζωής με ένα σωρό στοιχεία που μας αποσπάνε από το συναίσθημα μας. Ενδεικτικά, ο μύθος μπορεί να ολοκληρώνεται με το πουλάκι να κλαίει γοερά απαρηγόρητο και να ζει συνέχεια στο έδαφος και όχι πάνω στα δέντρα που είναι το κανονικό. Στην ενήλικη ζωή αυτό μπορεί να αντιστοιχεί με το να ζητάμε επίμονα και απελπισμένα βοήθεια από ένα συνάδελφο να μας φτιάξει μια παρουσίαση στο PowerPoint γιατί γνωρίζουμε λίγα πράγματα από υπολογιστές, αλλά αυτός να μη μας βοηθάει γιατί έχει πολλές εκκρεμότητες και ελάχιστο χρόνο. Τελικά, τυπώνουμε μερικές σημειώσεις που γράψαμε στο Word, απογοητεύοντας τον προϊστάμενο μας, που αποφασίζει να μη μας προτείνει για προαγωγή.

Έχοντας κάνει τον ανωτέρω συσχετισμό, μπορούμε να επιστρέψουμε πιο συνειδητά στο μύθο για να του βρούμε ένα άλλο τέλος και αντίστοιχα να το συσχετίσουμε εκ νέου με την πραγματική μας ζωή. Ενδεικτικά, το πουλάκι θα προσπαθούσε να πετάξει και να φτάσει σε ένα χαμηλό κλαδί από το οποίο κάποιος από τους γονείς θα το βοηθούσε να ανέβει ακόμα ψηλότερα σε ένα ακόμα ασφαλέστερο σημείο. Στην ενήλικη ζωή αυτό θα αντιστοιχούσε με το να εξασκηθούμε σε πράγματα στα οποία δεν είμαστε τόσο καλοί, εν προκειμένω τις παρουσιάσεις στο PowerPoint, και τότε ο συνάδελφος να μας βοηθήσει στα πιο δύσκολα ζητήματα, πχ τα ειδικά εφέ. Εννοείται ότι στη διάρκεια αυτής της διερεύνησης προσπαθούμε, παράλληλα, να κατανοήσουμε και να βιώσουμε τα συναισθήματα που εμπλέκονται στη νέα εκδοχή του μύθου και κατ' επέκταση στη νέα εκδοχή της πραγματική μας ζωής.

Κλείνοντας, σημειώνουμε πως από την ανωτέρω συζήτηση γίνεται φαίνεται καθαρά ότι ο συναισθηματικός μας κόσμος έχει τις ρίζες του στην παιδική μας ηλικία και συνεπώς έχει νόημα και αξία να ρίξουμε μια καλή ματιά στην προσωπική μας ιστορία αν θέλουμε να πάμε παρακάτω. Τέλος, έχει ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι οι μύθοι της Duss κατά βάση χρησιμοποιούνται σε παιδιά επειδή σε αυτά η κλασική ψυχανάλυση είναι πρακτικά ανεφάρμοστη.